Instytut Filozofii Informuje

Pierwszy tom logicznej trylogii prof. Adama Jonkisza

W połowie listopada 2023 r. ukazał się długo oczekiwany pierwszy tom trylogii logicznej prof. Adama Jonkisza, zatytułowany „Zagadnienia semiotyki logicznej i ogólnej metodologii nauk” (Wydawnictwo Naukowe UIK, 2023, s. 444). Monografia jest całościowym ujęciem podstawowych zagadnień z zakresu semiotyki logicznej i ogólnej metodologii nauk. Dostarcza bardzo dobrego wprowadzenia do logiki ogólnej, które warto polecić przede wszystkim studentom nauk humanistycznych i społecznych. Książka porządkuje i systematyzuje wiele zagadnień, ukazuje zależności między nimi, zawiera wiele przykładów, napisana jest jasnym i precyzyjnym językiem. Autor w swoim konsekwentnie przemyślanym ujęciu uwzględnia standardowe definicje i rozróżnienia, często je uściśla, koryguje i uzupełnia, proponując własne sformułowania i rozwiązania. Książka prof. Jonkisza wieńczy jego wieloletnie badania i podsumowuje intensywną działalność dydaktyczną. Publikacja mieści się nurcie klasycznej filozofii analitycznej i bardzo dobrze wpisuje się w tradycję twórczo opracowanych wprowadzeń do logiki, które wyszły ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Dopełnia więc monografie takich mistrzów, jak Kazimierz Ajdukiewicz, Tadeusz Czeżowski, Tadeusz Kotarbiński, Ludwik Borkowski i ich uczniowie. Już teraz serdecznie gratulujemy całego trzyczęściowego opus magnum, do którego powinien sięgnąć każdy wykładowca i student logiki w Polsce. https://wydawnictwo.ignatianum.edu.pl/zagadnienia-semiotyki-logicznej-i-ogolnej-metodologii-nauk.htm

Prof. Anna Bugajska w Dartmouth College, USA

Między 6 a 10 listopada2023 r. w słynnej amerykańskiej uczelni, Dartmouth College (Hanover, USA), przebywała dr hab. Anna Bugajska prof. UIK. Pani Profesor została zaproszona do wygłoszenia wykładu „Multiple Absence in Digital City” w ramach Political Economy Project. Znalazła się tym samym wśród czołowych naukowców z takich instytucji, jak uniwersytety Harvarda i Stanforda, New York University, Texas Tech i Singapore Management University. Wykład dotyczył przekraczania cyfrowej granicy i wpływu tego zjawiska na tożsamość polityczną i partycypację. Prof. Bugajska analizowała fragmentację indywidualnej tożsamości i rozprzestrzenianie się tak zwanych post-jaźni. Odwoływała się do powiązań między amerykańskim utopizmem, kulturami cyfrowymi i studiami migracyjnymi, aby zająć się problemami tożsamości politycznej i zaangażowania obywatelskiego w erze "kapitalizmu nadzoru", "socjofobii" i "cyfrowych jeżozwierzy". Wykład był współfinansowany przez Instytut Etyki i Program Daniela Webstera. Dartmouth College należy do prestiżowej Ivy League. W maju na zaproszenie Instytutu Filozofii UIK przebywał w Krakowie prof. James B. Murphy, który w ramach Seminarium Naukowego wygłosił wykład „Tell Me Your Story, Then I’ll Listen to Your Argument: Political Rhetoric in Times of Distrust”. Prof. Bugajska jest dyrektorem Instytutu Neofilologii UIK oraz współpracuje z Instytutem Filozofii UIK (Katedra Etyki Ogólnej i Stosowanej).

Seminarium Naukowe Instytutu Filozofii

28 listopada 2023 r. odbyło się kolejne wydarzenie naukowe w ramach instytutowego Seminarium Naukowego. Wystąpił nasz nowy pracownik etatowy, dr Szczepan Urbaniak SJ, zatrudniony w Katedrze Filozofii Współczesnej. Dr Urbaniak wygłosił referat pod tytułem: „Fenomenologia niejawiącego się - paradoks, banał  czy cel fenomenologii?”. Po referacie nastąpiła ożywiona dyskusja. Spotkanie odbyło się w formie hybrydowej: stacjonarnie w budynku UIK oraz online.

Światowy Dzień Filozofii w Instytucie Filozofii 

W trzeci czwartek miesiąca, 16 listopada 2023 r., odbyły się w murach Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie obchody Światowego Dnia Filozofii UNESCO zorganizowane już po raz drugi przez Instytutu Filozofii UIK. Przygotowaliśmy dla uczniów szkół średnich 20 różnych filozoficznych wydarzeń w kilku miejscach na naszym kampusie (szczególnie atrakcyjnym miejscem była czytelnia Biblioteki Naukowej UIK, która pomieściła aż 60 uczniów). W szczytowych momentach jednocześnie było na zajęciach ponad 120 uczniów. Oferta programowa była ułożona w pięciu równoległych cyklach zajęć: 3 warsztaty maturalne: filozofia w literaturze i poezji; trzy warsztaty kulturalne:  filozofia w grach, rozrywce i filmie; warsztaty dyskusyjne: problemowe ujęcie trudnych tematów; trzyczęściowy warsztat debatowania; trzy warsztaty z rozwoju osobistego, czyli zajęcia indywidualne z profesjonalnym filozofem. W międzyczasie uczniowie mogli poczęstować się słodyczami, ciastkami, herbatą i kawą. ŚDF rozpoczęliśmy wydarzeniem składającym się z miniwykładów pod stworzoną przez nas marką: „IDEAx – krótko o ważnych ideach”; zakończyliśmy natomiast galą rozdania nagród w trzech konkursach ogłoszonych dwa miesiące wcześniej: konkurs na mem o filozofii, konkurs na krótkie i inspirujące hasło lub maksymę oparte na filozoficznym źródle, konkurs na shortsa z filozoficznym przesłaniem, czyli krótki filmik w formacie TikToka lub podobnym. Kilkanaście osób poświęciło sporo swojego czasu i sił, aby przygotować i przeprowadzić ŚDF: dr Ewa Odoj, dr Magdalena Kozak, dr Jakub Pruś, dr Szczepan Urbaniak, dr Robert Grzywacz, dr hab. Piotr Sikora prof. UIK, dr hab. Jarosław Kucharski, dr Jacek Poznański; doktoranci: mgr Maria Peszt, mgr Maciej Jemioł, mgr Karol Wołk; studenci: p. Wojciech Żak i p. Oskar Lange, a także p. Anna Misiniec z Sekretariatu IF. Wsparli nas z innych instytutów dr Anna Michalczyk oraz dr Mateusz Pękala. Wielkie podziękowania również dla pań Barbary Gajdy-Kocjan i Karoliny Zabiegaj z Biura Promocji.

Pożegnanie absolwentów: wręczenie nagród, wyróżnień i dyplomów

17 listopada 2023 r. odbyło się uroczyste wręczenie nagród i wyróżnień Dziekana Wydziału za najlepsze prace dyplomowe oraz wręczenie pamiątkowych dyplomów absolwentom Wydziału Filozoficznego, a więc także byłym studentom Instytutu Filozofii. Z kadry Instytutu w uroczystości wzięli udział Dyrektor, dr Jacek Poznański SJ, Wicedyrektorzy, dr Magdalena Kozak i dr hab. Jarosław Kucharski, oraz dr Robert Grzywacz. Wszyscy oni byli także promotorami nagrodzonych lub wyróżnionych prac dyplomowych.

Nagrodę Dziekana za najlepszą pracę na pierwszym stopniu filozofii otrzymał Jan Głąba SJ, który napisał obszerną pracę licencjacką pt. „Absurd, sens, obojętność. Przemiany myśli antropologicznej Alberta Camus na przykładzie wybranych tekstów literackich”. Na poziomie magisterskim nagrodzona została napisana w języku angielskim praca Andrzeja Skupnia pt. „The possibility of applying Karol Wojtyła’s concept of the dignity of the human person in the context of transhumanism and posthumanism”. Dziekan wyróżnił dwie prace licencjackie: autorstwa Anny Cichórz pt.: „Rola emocji w kształtowaniu tożsamości człowieka. Wybrane ujęcia emocji a koncepcja Charlesa Taylora” oraz autorstwa Oskara Langego pt.: „Koncepcja rozumu w filozofii Thomasa Kuhna na tle wybranych koncepcji współczesnych”. Serdecznie gratulujemy naszym studentom zakończenia studiów filozoficznych tak ważnymi osiągnięciami! 

Warto dodać, że w imieniu wszystkich absolwentów Wydziału Filozoficznego podczas uroczystości przemawiał absolwent drugiego stopnia filozofii, mgr Andrzej Skupień, obecnie doktorant na ścieżce filozofia w Szkole Doktorskiej UIK.

Listopadowe materiały wideo dr. Jakuba Prusia

Odcinek 57 jest zatytułowany: „SZTUKA szybkiej oceny argumentu (ARS+): jak łatwo i szybko oceniać argumenty bez diagramów i rachunków?”. P. Pruś prezentuje metodę o nazwie „ARS+” stosowaną do szybkiej analizy rozumowań. Testuje ją na dwóch argumentach obecnych w rozgrzewających dziś Polaków dyskusjach: państwowym deficycie budżetowym oraz Halloween. Zobaczcie jak wyszło! https://youtu.be/H6-gdG7srVc?si=75ooVKY3R-Dt9Dfi

Odcinek 58 bierze na warsztat inne gorące wydarzenie: debatę partii politycznych w TVP. Dr Pruś zastanawia się nad sztuką zadawania pytań. Pytania mogą być nie tyle głupie, co źle postawione, ale także mogą posiadać aspekty perswazyjne. Autor analizuje pytania z debaty wyborczej z 9 października 2023 r. zorganizowanej przez TVP, a przy okazji rozważa jedno z pytań referendalnych. Na czym polegają pytania sugestywne? Czy każde pytanie ma tezę (założenie)? Jak zbudować pytanie by zasugerować odpowiedź? – odpowiedzi na tego rodzaju kwestie zawiera właśnie ten filmik. https://youtu.be/HFUP9jWBWnw?si=GS8ipwzIITPiI-Fr

Dr Jakub Pruś członkiem Rady Młodych Naukowców

Minister Edukacji i Nauki powołał 14 listopada 2023 r. zespół doradczy ministra: Radę Młodych Naukowców. Członkiem Rady, po raz drugi z rzędu, został dr Jakub Pruś, pracownik Katedry Logiki, Epistemologii i Filozofii Nauki Instytutu Filozofii UIK. Serdecznie gratulujemy członkostwa w tym znamienitym gremium i życzymy wielu mądrych rad i ekspertyz! W dwudziestoosobowej Radzie dr Pruś jest jedynym filozofem oraz jednym z dwóch przedstawicieli dziedziny nauk humanistycznych. Do zadań Rady należy wspieranie ministra w działaniach na rzecz rozwoju karier młodych naukowców, w szczególności przez: identyfikowanie barier rozwoju tych karier oraz przygotowywanie opinii dla ministra w zakresie możliwych instrumentów wsparcia rozwoju tych karier. Pierwsze posiedzenie Rady odbyło się 22 listopada 2023 r. w Warszawie.

Debatowanie dla licealistów - III sezon

W listopadzie rozpoczęliśmy w Instytucie Filozofii trzeci sezon dwudniowych warsztatów z debatowania dla uczniów liceów. W dniach 8-9 listopada Uniwersytecie Ignatianum w Krakowie przebywało  24 uczniów pierwszej, drugiej i trzeciej klasy liceum z Jezuickiego Centrum Edukacyjnego w Nowym Sączu. Pod okiem dr Jakuba Prusia uczyli się i doskonalili w debatowaniu zarówno w stylu oksfordzkim, jak i krakoskim (wymyślonym i opracowanym
w Instytucie Filozofii UIK). Uczniowie mieli też okazję zwiedzić Uczelnię i zapoznać się z ofertą edukacyjną. Kolejny dwudniowy warsztat odbył się
w dniach 22-23 listopada. Tym razem odwiedziło nas 25 uczniów klasy pierwszej, prawnej, wraz z nauczycielami z jezuickiego LO Kostka na Kozłówku
w Krakowie. Pierwszy dzień, szkolenie w debacie oksfordzkiej poprowadził dr Jacek Poznański, a drugi dzień, szkolenie w debacie krakoskiej – dr Jakub Pruś. Kilka dni wcześniej w ramach Światowego Dnia Filozofii w zajęciach uczestniczyła również klasa trzecia, podejmując z kolei  w debacie oksfordzkiej temat paktu migracyjnego. W KOSTCE i JCE funkcjonują już cieszące się dużym zainteresowaniem młodych koła debat. W grudniu czeka nas jeszcze jeden warsztat dla kolejnej klasy z KOSTKI.